:::Phan Chu Trinh::: QUÂN TRỊ VÀ DÂN TRỊ

greenspun.com : LUSENET : Vietnamese American Society : One Thread

:::Phan Chu Trinh:::
QUÂN TRỊ VÀ DÂN TRỊ

So sánh hai cái chủ nghĩa quân trị và dân trị, th́ ta thấy chủ nghĩa dân trị hay hơn cái chu? nghĩa quân trị nhiều lắm . Lấy theo ư riêng của một người hay là của một triều đ́nh mà lên trị nước, th́ cái nước ấy không khác nào một đàn dê, được no ấm vui vẻ hay là phải đói rét khổ sở chỉ tùy theo ḷng của người chăn . C̣n như theo cái chủ nghĩa dân trị th́ tự quốc dân lập ra hiến pháp, luật lệ, đặt ra cơ quan để lo việc chung cả nước, ḷng quốc dân muốn thế nào th́ làm thế ấy . Dù không có người ta giỏi làm cho hay lắm, cũng không đến nổi phải đè đầu khốn nạn làm tôi một nhà một họ nào .

Xét lịch sử xưa, dân nào khôn ngoan biết lo tự cường tự lập, mua lấy sự ích lợi chung của ḿnh th́ càng ngày càng bước tới con đường vui vẻ . C̣n dân th́ ngu dại, cứ ngồi yên mà nhờ trời, mà mong đợi trông cậy ở vua ở quan, giao phó tất cả quyền lợi của ḿnh vào trong tay một người, hay một chính phu? muốn làm sao th́ làm, mà ḿnh không hành động, không bàn luận, không kiểm xét, th́ dân ấy phải khốn khổ mọi đường .

Anh chị em đồng bào ta đă hiểu thấu các lẽ, th́ phải mau mau góp sức lo toan việc nước mới mong có ngày cất đầu lên nổi .



-- Kẻ Sĩ Bắc Hà (ke_si_bac_ha@yahoo.com), July 14, 2004

Moderation questions? read the FAQ