Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nào?

greenspun.com : LUSENET : Vietnamese American Society : One Thread

Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nào?

Nguyễn Gia Kiểng

Ngày 19-8-1945 đă là một ngày lịch sử lớn. Đó là ngày mà Việt Nam khẳng định trước thế giới như một dân tộc có chủ quyền, nhưng đồng thời đó cũng là ngày nước ta đi vào một phương hướng đặc biệt và đầy hậu quả : chủ nghĩa cộng sản. Không ai có thể chối căi rằng nếu Cách Mạng Tháng 8 do một lực lượng không cộng sản chủ động th́ nước ta sẽ khác hẳn hiện nay. Với Cách Mạng Tháng 8, chủ nghĩa cộng sản đă đột ngột xuất hiện một cách áp đảo. Việt Nam cũng có một đàn anh hồn tồn mới : nước Nga, một nước rất xa, chưa hề tiếp xúc với Việt Nam, bỗng nhiên được người cộng sản Việt Nam coi như tổ quốc của ḿnh một cách rất thành thực. Nhân dịp kỷ niệm Cách Mạng Tháng 8 cũng nên nh́n lại những t́nh huống đă đem chủ nghĩa cộng sản tới Việt Nam.

Trước hết là một minh định quan trọng : cái mà chúng ta gọi là chủ nghĩa cộng sản, hay "chủ nghĩa Mác-Lênin", tại Việt Nam không phải là chủ nghĩa cộng sản của Marx mà chỉ là chủ nghĩa của Lenin, trong đó tư tưởng Marx đă bị lợi dụng và lạm dụng. Khi Lenin và đảng cộng sản Nga nắm được chính quyền tại Nga, trong biến cố gọi là "Cách Mạng Tháng 10 Nga" vào tháng 11-1917, th́ phong trào cộng sản thế giới đă thất bại và tan ră từ lâu rồi.

Một cách tóm tắt, tuy tư tưởng cộng sản không mới, nó nằm trong khuôn khổ những trăn trở của nền văn hóa Thiên Chúa Giáo trước mâu thuẫn giữa một tôn giáo coi mọi người là anh em và một thực tại xă hội đầy rẫy bất công, nhất là vào lúc khởi đầu cuộc cách mạng kỹ nghệ, nhưng phong trào này đă chỉ thành tổ chức năm 1847 với "Liên Đồn Cộng Sản" và với bản "Tuyên Cáo Cộng Sản" nổi tiếng do Marx soạn thảo với sự đóng góp của Engels. Nó phát triển mạnh và trở thành "Đệ Nhất Quốc Tế" năm 1864, cơ quan đầu năo đặt ở London do Marx kiểm sốt. Đệ Nhất Quốc Tế phát triển rất nhanh chóng, vào năm 1869 nó có tới gần bảy triệu thành viên với gần một triệu thành viên đóng liễm đều đặn. Nhưng nó đă là nạn nhân của chính sự phát triển nhanh chóng này và đă tan ră trên thực tế năm 1872 sau một đại hội xung đột giữa nhiều phe phái cách mạng, cải tổ và vô chính phủ. Chính Marx đă vận động để chuyển trụ sở sang Mỹ và sau đó coi sự tan ră này như một lối thốt vinh quang cho một phong trào đă bế tắc. Rồi năm 1876 Đệ Nhất Quốc Tế chính thức được giải tán. Cuộc cách mạng vô sản mà Marx hô hào đă thất bại.

Đệ Nhị Quốc Tế được thành lập năm 1889, sáu năm sau khi Marx đă qua đời. Dầu vậy người ta có thể chắc chắn là Marx không ủng hộ Đệ Nhị Quốc Tế. Trong một thư gửi một người bạn năm 1881, ông viết : "Những điều kiện cho phép thành lập một quốc tế lao động chưa hội đủ, những cố gắng thành lập các quốc tế như vậy không những vô ích mà c̣n có hại và sẽ chỉ tàn lụi trong sự nhàm chán". Đệ Nhị Quốc Tế tuy lập lại những lập trường căn bản của Marx nhưng chấp nhận cả những thành phần không tán thành Marx và đa số chủ trương thay đổi xă hội qua những cải tổ liên tục.

Năm 1919, Lenin, sau khi đă nắm được chính quyền tại Nga, cho ra đời Đệ Tam Quốc Tế, một tổ chức thuần túy đặt dưới quyền điều động tùy tiện của Lenin, và nhất là Stalin sau đó, cuối cùng bị giải thể do một sắc lệnh của Stalin tháng 6-1943. Chủ nghĩa cộng sản nhập cảng vào Việt Nam trong Cách Mạng Tháng 8 như vậy chỉ là cái đuôi của một chủ nghĩa đă phá sản. Vấn đề là người Việt Nam, cộng sản cũng như chống cộng, không hiểu được điều này và đă nh́n nó, dù để theo hay để chống, như một khuynh hướng cấp tiến đang lên.

Nhưng trước hết hăy quay trở lại để nhận định về sự thất bại của phong trào cộng sản do Marx và Engels hướng dẫn. Có thể nói sự thất bại này gần giống như sự phá sản của một công ty vay nợ mà không có khả năng hồn trả. Phong trào cộng sản giống như một tôn giáo mà tín điều được chứa đựng trong Tuyên Ngôn Cộng Sản và thánh kinh là cuốn Tư Bản Luận. Điều nghịch lư là, khác với các tôn giáo, tín điều lại có trước thánh kinh. Marx viết Tuyên Ngôn Cộng Sản năm 1847, khẳng định những niềm tin nền tảng của phong trào cộng sản mà ông quả quyết rằng có thể, và sẽ, chứng minh được một cách khoa học. Người ta chờ đợi Marx thực hiện lời cam kết đó, nhưng Marx đă không giữ được lời hứa. Măi tới hai mươi năm sau, năm 1867, Marx mới viết xong tập I của Tư Bản Luận. Và cuốn sách đă là một thất vọng lớn. Điều mà người ta chờ đợi Marx chứng minh là sự sụp đổ không tránh khỏi của chủ nghĩa tư bản và thắng lợi tất yếu của chủ nghĩa cộng sản đă không có, thay vào đó là một lư thuyết kinh tế về trị giá và những lời tiên tri không có cơ sở. Darwin được Marx đề nghị đề tặng cuốn sách này đă từ chối. Bẽ bàng càng lớn v́ Marx coi Tư Bản Luận là tác phẩm mà để thực hiện ông đă phải "hy sinh cuộc sống, hạnh phúc và gia đ́nh". Marx đă không trả lời được những chất vấn trên những xác quyết mà ông đưa ra. Tư Bản Luận gần như đă đánh một dấu chấm hết trên chủ thuyết chính trị của Marx. Năm 1877, ông cộng tác với Engel để đưa ra tác phẩm "Chống Dürhing", bao gồm tồn bộ những tư tưởng căn bản của ông. Cuốn sách này không t́m được nhà xuất bản, được đem đăng từng kỳ một trên tờ báo của Đảng Dân Chủ Xă Hội Đức, tổ chức mạnh nhất trong phong trào vô sản thế giới, nhưng bị bỏ ngang v́ bị đại hội đảng Dân Chủ Xă Hội Đức đánh giá là "hồn tồn không ích lợi ǵ cho các đảng viên mà c̣n gây cho họ một sự nhàm chán đến cực độ". Khó có thể h́nh dung được sự bẽ bàng cuối đời của Marx. Cuốn Tư Bản Luận tập I chỉ được dịch ra tiếng Anh và tiếng Pháp hơn 10 năm sau đó. Các tập II và III cũng chỉ được ấn hành rất lâu sau khi Marx đă qua đời và hầu như không ai đọc, trừ những nhà nghiên cứu về Marx.

Chính Marx cũng đă nh́n nhận sự phá sản của chủ thuyết cách mạng vô sản của ḿnh. Năm 1872, ngay sau khi Đệ Nhất Quốc Tế tan vỡ, ông gửi thông điệp cho phân bộ Ḥa Lan nói rằng "tại những nước như Mỹ và Anh, người lao động có thể đạt tới mục tiêu của ḿnh bằng những phương tiện ôn ḥa". Trước đó, năm 1870, ông c̣n coi Anh và Đức là những vùng đất hứa để tiến hành cách mạng, đập tan nhà nước tư bản và xây dựng chuyên chính vô sản. Trong những năm chót của đời ông, Marx đă để lại một câu nói bất hủ : "Điều chắc chắn là tôi không theo chủ nghĩa Marx".

Sự thất bại của chủ thuyết cộng sản vào cuối thế kỷ 19 mặc khác cũng do thực tế đem đến. Thất bại của cuộc cách mạng 1848, rồi các công xă Paris năm 1871 đă làm mất ḷng tin của giai cấp công nhân vào thắng lợi tất yếu của cuộc cách mạng vô sản. Hơn thế nữa, những tiên đốn của Marx về sự tích lũy tư bản, về tập trung tư bản và về sự gia tăng bần cùng của giai cấp công nhân ngày càng bị thực tế lố bịch hóa. Đời sống của công nhân thay v́ bị bần cùng hóa đă tăng lên một cách ngoạn mục trong những thập niên cuối của thế kỷ 19. Phong trào công nhân tại Đức, Anh và Pháp chuyển qua đấu tranh ôn ḥa bằng nghị trường và nghiệp đoàn.

Năm 1917, Lenin giành được thắng lợi tại Nga. Trong cuộc cách mạng lật đổ Nga hồng tháng 2-1917, đảng cộng sản Nga (lúc đó c̣n mang tên là Đảng Dân Chủ Xă Hội Nga) rất yếu, không có một đóng góp nào cả. Cái mà người ta gọi là "Cách Mạng Tháng 10 Nga", thực ra chỉ là một cuộc đảo chính của một đảng khủng bố đă "sáng suốt" nh́n thấy sức mạnh của bạo lực và quyết tâm trong một xă hội hoang mang và phân ră.

Nước Nga, kể từ ngày lập quốc cho đến khi chế độ cộng sản được thành lập, có một đặc điểm là đă chỉ có những chế độ cực kỳ tàn bạo. Bạo lực là văn hóa nền tảng của nước Nga và Lenin là người hiểu rơ nhất tâm lư này. Một điều khác mà Lenin cũng hiểu rơ là tâm lư tự măn "ếch ngồi đáy giếng" của một nước Nga v́ ít tiếp xúc với thế giới bên ngồi nên cứ tưởng chế độ thôn xă của ḿnh, về bản chất chỉ là một chế độ nô lệ c̣n bán khai hơn cả nếp sống làng xă Việt Nam, có thể lấy làm mẫu mực cho xă hội tương lai của nhân loại. Bản thân Lenin xuất thân từ một môi trường khủng bố, anh ruột Lenin đă bị xử tử sau một hành động khủng bố, c̣n ông bị đày đi Siberia. Kinh nghiệm bản thân này giúp Lenin hiểu rằng một nhóm nhỏ quyết tâm có thể khống chế và sai bảo được một số người rất đông đảo nếu có được một lư luận chặt chẽ và hùng hồn, dù không cần đúng. Trở lại Nga sau cách mạng tháng 2-1917 lật đổ Nga hồng và sau một thời gian lưu vong dài, Lenin bắt tay ngay vào việc xây dựng một đảng khủng bố. Chín tháng sau Đảng Dân Chủ Xă Hội của ông ta (đổi tên là Đảng Công Sản từ năm 1918) nắm được chính quyền và dần dần tiêu diệt mọi lực lượng khác để nắm độc quyền chính trị. Thành công của Lenin và các đệ tử của Lenin tại các nước khác thật là mỉa mai cho Marx. Chủ nghĩa cộng sản đă không thành công tại những nước kỹ nghệ như ông tiên đốn, trái lại đă giúp những phần tử khủng bố cướp chính quyền tại những nước lạc hậu. Nhưng nếu không có Lenin chắc chắn chủ nghĩa Marx đă bị chôn vùi.

Hồ Chí Minh, được huấn luyện tại Nga, đem chủ nghĩa cộng sản, bài bản Lenin, mà chính ông cũng như các cộng sự viên của ông chỉ biết một cách rất sơ sài về Việt Nam và đă thành công v́, một mặt, xă hội Việt Nam đă chín muồi cho một chủ nghĩa như thế và, mặt khác, nhờ chính sách khủng bố có kỹ thuật mà Hồ Chí Minh du nhập từ Nga. Hơn thế nữa Đảng Cộng Sản Việt Nam là lực lượng duy nhất có hỗ trợ quốc tế.

Chủ nghĩa cộng sản là ư thức hệ cuối cùng của lồi người mang tham vọng giải thích tất cả. Nó bao gồm một học thuyết siêu h́nh, một triết lư về lịch sử và một hứa hẹn hạnh phúc. Nó đ̣i hỏi ḷng tin thay v́ lư luận. Về bản chất nó cũng giống như một tôn giáo. V́ thế nó đă thành công ở những nơi mà một tôn giáo được lấy làm nền tảng cho chính trị sụp đổ, đ̣i hỏi sự ra đời của một tôn giáo khác. Nó đă được hưởng ứng trong giai đoạn đầu tại Tây Âu khi ư thức hệ Thiên Chúa giáo tỏ ra bất lực trong việc giải quyết mâu thuẫn xă hội. Nó mất dần ảnh hưởng khi xă hội Tây Âu cải tiến và t́m ra những lư luận chính xác để bác bỏ nó. Dưới bài bản Lenin, nó đă thành công tại Nga, một xă hội khép kín trong nhiều thế kỷ và đă không đổi mới kịp với đ̣i hỏi. Nó c̣n thành công hơn nữa tại các xă hội Khổng giáo như Trung Quốc và Việt Nam, nơi một ư thức hệ tồn trị đă sụp đổ nhưng vẫn chưa bị từ bỏ. Chủ nghĩa cộng sản của Lenin về nội dung rất giống Khổng giáo và đă xuất hiện như một giải pháp để cải tiến Khổng giáo.

Điều cần lưu ư là mặc dù không biết ǵ về chủ nghĩa cộng sản, đặc biệt là không biết rằng đây chỉ là một chủ nghĩa xuất phát từ hồn cảnh xă hội Tây Âu, đă chứng tỏ sự sai lầm ngay trên quê hương của nó và đă bị Lenin bóp méo để lạm dụng, hầu hết các tổ chức chính trị Việt Nam ra đời trước Cách Mạng Tháng 8 đều đă chấp nhận nó, hoặc ít nhất chủ nghĩa dân túy. Có thể nói trước tháng 8-1945 không có người Việt Nam nào thực sự chống chủ nghĩa cộng sản v́ thâm tín cá nhân cả. Lập trường chống cộng chỉ xuất hiện sau đó, khi Đảng Cộng Sản Việt Nam thi hành chính sách khủng bố, thủ tiêu theo bài bản Lenin. Ở một mức độ nào đó có thể nói chính Hồ Chí Minh, và chủ nghĩa Lenin mà ông du nhập đă khiến người Việt Nam tàn sát nhau và khai sinh ra lập trường chống cộng tại Việt Nam. Một lần nữa chúng ta thấy rơ sự chậm tiến về trí tuệ của châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng : say mê một học thuyết mà chính người sáng tạo ra nó đă từ bỏ.

Cách Mạng Tháng 8, bên cạnh sự vinh quang không thể chối bỏ của nó, đă dẫn chúng ta đến nhiều thảm kịch đẫm máu và đă khiến chúng ta thua kém như ngày nay.

Bài học mà chúng ta cần rút ra là một dân tộc không có tư tưởng không khác một người mù, không vấp ngă cách này th́ cũng vấp ngă cách khác.

Nguyễn Gia Kiểng

(*) Những trích dẫn lời của Marx lấy từ cuốn "Marx-Engels, selected correspondance", của Dona Torr, trích lại từ cuốn Theory and Practice of Communism của Carew Hunt, Pelican Books, 1977.

-- Que-Huong (Que-Huong@PMGovt.Org), August 20, 2004

Answers

Response to Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nĂ o?

Và cũng đừng lầm lẫn chiến thắng với chính nghĩa và vinh quang. Nếu như thế thì nhân loại đã phải vinh danh Alexander, Attila, Tần Thủy Hoàng và Thành Cát Tư Hãn thay vì Socrates, Plato, Jesus Christ và Phật Thích Ca. Lịch sử thế giới không thiếu gì trường hợp những kẻ hung bạo đã thắng và cũng không thiếu những nền văn minh bị hủy diệt bởi những đạo quân dã man. .................. NGUYEN GIA KIENG DDA~ VIET ............................................................. CĂ¡ch Mạng ThĂ¡ng 8, bĂªn cạnh sự vinh quang khĂ´ng thể chối bỏ của nĂ³, đĂ£ dẫn chĂºng ta đến nhiều thảm kịch đẫm mĂ¡u vĂ đĂ£ khiến chĂºng ta thua kĂ©m như ngĂ y nay

-- BACLIEU 2002 ( paltalk) (thomasph75@hotmail.com), August 20, 2004.

Response to Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nĂ o?

Và cũng đừng lầm lẫn chiến thắng với chính nghĩa và vinh quang. Nếu như thế thì nhân loại đã phải vinh danh Alexander, Attila, Tần Thủy Hoàng và Thành Cát Tư Hãn thay vì Socrates, Plato, Jesus Christ và Phật Thích Ca. Lịch sử thế giới không thiếu gì trường hợp những kẻ hung bạo đã thắng và cũng không thiếu những nền vãn minh bị hủy diệt bởi những đạo quân dã man.

-- BACLIEU 2002 ( paltalk) (thomasph75@hotmail.com), August 20, 2004.

Response to Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nĂ o?

2 bai viet tren fo rum cua NGUYEN GIA KIENG trai nguoc voi nhau ....lu*o*n le.o qua´

-- BACLIEU 2002 ( paltalk) (thomasph75@hotmail.com), August 20, 2004.

Response to Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nĂ o?

Moi ong viet 1 cach thoi ,,tuy theo ly luan cua moi nguoi suy nghi ,,,,Con minh doc la` lay khia canh thoi chu khong chinh sat duoc ...khong cho cha nao viet va` biet chinh sat het''' ...nguoi trong cuoc moi hieu va biet thoi ....

-- Nong bi dai' (vietnamcongsans@yahoo.com), August 20, 2004.

Response to Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nĂ o?

CHủ nghĩa CS đến VN sau khi các con đường t́m cách giải phóng dân tộc của các anh hùng khác đă bị thực dân Pháp tiêu diệt. Nhưng Chủ nghĩa CS chỉ lớn mạnh và phát triển khi thực dân Pháp cấu kết với đế quốc và bọn tay sai trong nước bắn giết đồng bào.

-- (HHI@yahoo.com), August 20, 2004.


Response to Chủ nghĩa cộng sản đến Việt Nam như thế nĂ o?

Thằng HIHI, câu trả lời của mày sai hoàn toàn. Để tao lên đài dạy cho mày, mày là một hằng U Mê, đọc cái bài viế trên về thằng Hồ Chủ Tịt ăn lương của nga tầù rồi đem chúng về Việt Nam dầy se"o đất nước, một lũ bán nước vong bản. Tao bảo mày đến chỗ dinh Bắc Bộ Phủ mà xem có mây ông râu ria được lông kính lớn thờ phượng ở đó. Đảng mày không thờ các vị Việt Nam minh quân như Trần Hưng Đạo, Lê Lai Lê Lợi, Trần B́nh Trọng, Mày và đảng mày chỉ biết vọng ngoại thờ mây ông RâU sồm, nhiều khi mất Quan chức răng đen Mă Tấu ở bắc Bộ Phủ đang thờ thêm thằng Fidel Castro của CUB cu mẹ mày ngoài thằng Lenin, Karl Marx, thế có nhục không hả mày thế mà cũng tự vỗ ngực cho mày là người Viênam.

-- Dan_Ve Ho Nai (Dan-Ve@KhaiTuCSVN.com), August 21, 2004.

Moderation questions? read the FAQ