PHẢN �ỘNG

Hải Ngữ

--------------------------------------------------------------------------------

Chuẩn ngồi từ tốn ăn s�ng với người vợ mới cưới ở quảng trường đang nằm uể oải ngay trước ga xe lửa Hải-ph�ng. Ch�ng kh�ng biết quảng trường n�y t�n g�, tr�ng n� nhỏ hoảnh bằng c�i b�n tay, nh�n lại bẩn thỉu chứ kh�ng được sạch như quảng trường Ba-đ�nh ở H�-nội, nơi ch�ng l� gi�o vi�n ch�nh ngạch của trường Đại-học Luật khoa. Dẫn vợ từ ph�ng trọ đến nh� ga, Chuẩn chỉ thấy chỗ n�y l� tương đối sạch để c� thể ngồi chờ chuyến xe lửa đưa vợ chồng ch�ng về H�-nội sau tuần trăng mật. Những chiếc ghế đ� nằm rải r�c chung quanh kh�ng c�n giữ được m�u x�m nguy�n thuỷ th�n h�nh ch�ng được b�i l�n tất cả những g� c� thể. H�ng ng�y cả ngh�n người �o đến s�n ga, kẻ bu�n người b�n, đ�i b�n tay bẩn kh�ng c� nước rửa n�n tiện tay họ ch�i hết v�o những chiếc ghế đ� từ lưng ghế đến b�n ngồi. Khi kh�ng c�n chỗ để ch�i th� họ lại quệt l�n tr�n lớp cũ, l�u ng�y những chất dơ kh� cứng ngả sang m�u n�u sậm b�m chết v�o ghế đ� như đ�m vi-tr�ng lao nằm l� trong hai l� phổi cố b�o m�n cho hết. C� những chiếc sứt mẻ loang lổ để lộ lớp xi-măng đen đủi tr�ng như th�n h�nh bệ rạc của một người bị s�u ghẻ đục kho�t t�n tạ lớp biểu b�. Gi� ban mai thổi nh� nhẹ, quyện trong kh�ng kh� một m�i vị hỗn tạp m� khứu gi�c của ch�ng nghe ngai ng�i m�i cơm thừa canh cặn hắt ra từ x�m h�ng qu�n. Chuẩn r�n r�n ngồi xuống mặt ghế đ�, kh�ng d�m tựa lưng v�o th�nh ghế như sợ những con vi-tr�ng sẵn s�ng nhảy xổ v�o người ch�ng để gieo bệnh.

Thật ra ch�ng kh�ng muốn ngồi ở đ�y để ăn s�ng nhưng lại sợ trễ chuyến xe lửa n�n đ�nh phải kiếm một chiếc ghế tr�ng tương đối đỡ bẩn. Đặt m�ng ngồi xuống m� ch�ng vẫn thấy ơn ớn ở sống lưng. Chuẩn mở hai hộp giấy đựng thức ăn vừa mới mua ở cửa h�ng quốc doanh trước mặt, k�m với 2 ly nước ngọt đặc sản th�nh phố Hải-ph�ng. Uống một hớp ch�ng mới kh�m ph� ra chỉ l� nước pha với đường bỏ ch�t phẩm đỏ nh�n cho đẹp mắt. M� nước qu�i g� uống v�o lại lờ lợ ở cổ họng, nhổ ra th� tiếc n�n Chuẩn cắn răng nuốt một hơi cho xong chuyện. Ch�ng �n cần n�i với vợ:

- Ăn đi em, l�n xe lửa rồi m�nh l�m một giấc.

Chuẩn gắp một miếng thịt heo bỏ v�o miệng trệu trạo nhai. Quai h�m ch�ng bạnh ra, hai h�m răng li�n tiếp đập v�o nhau cố dần mềm miếng thịt để nuốt. Ph�a b�n phải, hai anh c�ng an giữ trật tự nh� ga đang ngồi uống tr�, cười đ�a vui vẻ. H�nh như anh c�ng an đứng tuổi kể một chuyện tiếu l�m cho anh c�ng an trẻ c� tướng cao r�o vạm vỡ cả hai ph� l�n cười ngặt nghoẽo. Anh c�ng an đứng tuổi thỉnh thoảng đưa mắt liếc x�o sang chiếc ghế đ� chỗ hai vợ chồng ch�ng đang ngồi. Chuẩn tho�ng thấy những tia mắt hằn học ph�ng ra từ đ�i mắt xếch của hắn nhưng ch�ng cứ lờ đi xem như kh�ng biết.

Kh�ng kh� nồng nặc m�i thức ăn xốc v�o mũi ch�ng. Ruồi nhặng bay vo ve chung quanh hai hộp thức ăn, chỉ chờ dịp l� ph�ng xuống. Khung cảnh s�n ga n�o nhiệt hẳn l�n với những chuyến xe bu�t đổ người xuống, rồi mang h�nh kh�ch đi toả ra khắp bốn hướng. Những người b�n h�ng rong xuất hiện ng�y c�ng nhiều, trẻ c�, gi� c�, thậm ch� c� những đứa con n�t quần �o xốc xếch v� lỗ chỗ, kẹp trong tay rổ khoai, b�n tr�n phủ lớp l� chuối, miệng thều th�o những lời rao mời kh�ch m� ch�ng biết chắc n� chưa c� một miếng g� v�o bụng kể từ chiều h�m qua. Chuẩn nh�n ch�ng thản nhi�n kh�ng biểu lộ một thứ t�nh cảm n�o. Khi c�n thanh ni�n, với tấm l�ng đầy nhiệt huyết ch�ng cảm thấy chạnh l�ng khi nh�n những đứa trẻ ngh�o khổ l� la đầu đường x� chợ nhưng l�u dần h�nh ảnh của ch�ng nhan nh�n khắp phố chợ to�n c�i miền Bắc th� sự nhạy cảm về l�ng thương x�t của ch�ng cũng phai nhạt theo năm th�ng; hơn nữa bận rộn với miếng cơm manh �o cho ch�nh ch�ng n�n c�n đ�u tr�i tim cho những kẻ xa lạ.

Chuẩn đưa mắt nh�n quanh, gần đầu quảng trường c� độ chừng 10 c� g�i trẻ, ăn mặc kh� gọn g�ng, tay cầm tấm bảng viết h�ng chữ kh�ch sạn c� m�y lạnh, điểm t�m miễn ph�, ph�ng ngủ nh�n ra cảng �, miệng liến thoắng rủ r� kh�ch. Ngay giữa quảng trường, chiễm chệ đứng một tượng b�c Hồ đ�c bằng thạch cao sơn m�u x�m xịt; mới nh�n qua cứ tưởng được đ�c bằng xi-măng. Bức tượng l�u ng�y kh�ng được t� phết chăm s�c n�n kh�ng ai c�n nhận ra mặt mũi của b�c nữa. Khu�n mặt b�c nhạt nho�, trơn trụi kh�ng c�n những đường n�t sắc sảo như thuở dựng tượng tuy�n dương c�c chiến sĩ g�i oanh liệt d�ng s�ng trường bắn m�y bay Mỹ ở cảng Hải-ph�ng. Những người gi� yếu, những kẻ t�n tật quần �o r�ch rưới chia chỗ nằm la liệt ngay dưới ch�n bức tượng. V�i con chim sẻ nhảy chuyền từ c�nh tay bức tượng đậu ngay tr�n đỉnh đầu b�c. N� l�c lắc c�i đu�i, s�n ra một ch�t ph�n rồi vỗ c�nh bay vụt đi.

G�i cơm trộn mấy miếng dưa chuột kho mặn gi�p ch�ng nuốt tr�i xuống bao tử. Vẻ mệt mỏi hằn l�n khu�n mặt v�ng vọt của Chuẩn. Ch�ng thở ra một hơi d�i. Chuẩn cảm thấy l�ng vui vui sau một tuần trăng mật v� vợ chồng ch�ng chuẩn bị đ�p chuyến xe lửa về H�-nội. Cả tuần ch�ng cứ phập phồng lo sợ căn bệnh vi�m gan cấp t�nh sẽ t�i ph�t m� b�c sĩ mới kh�m ph� 3 th�ng trước. Lần đ�, cơn bệnh h�nh hạ cứ tưởng ch�ng sắp chết. Nước da v�ng kh�, ăn kh�ng ti�u, ngủ kh�ng được. Chỉ mới hai tuần m� ch�ng sụt đi hơn 10 k�. Th�n h�nh ch�ng vốn chẳng mập mạp g�, bị căn bệnh qu�i �c n�n nh�n ch�ng như một bộ xương biết đi. Thật may, thuốc thang đầy đủ ch�ng b�nh phục nhưng người lại yếu hẳn. L� gan vẫn c�n sưng v� trương nước. B�c sĩ dặn d� phải chăm s�c miếng ăn kỹ lưỡng, nếu cần n�n ki�ng ăn uống để gi�p gan phục hồi. Chuẩn l�m theo lời chỉ bảo của vị b�c sĩ từng ch�t một n�n cả th�ng tr�i qua ch�ng chỉ cảm thấy mệt mỏi chứ kh�ng n�ng sốt, đau quặn ph�a dưới bụng như trước đ�y. Ch�ng bằng l�ng với t�nh trạng sức khoẻ đang hồi phục, lại c� th�m c� vợ mới cưới đầu gối tay ấp n�n trong người cảm thấy thơ thới h�n hoan. Chuẩn nh�n lại người vợ, tr�ng n�ng xinh xắn đang nhỏ nhẹ nhai từng miếng cơm. Cặp kiếng đen treo lủng lẳng trước ngực n�ng, mồ h�i nhỏ lấm tấm xuống hai b�n th�i dương c� những sợi t�c mai cong v�t bay đ�a theo cơn gi� nhẹ ban mai. Ch�ng �u yếm hỏi:

- Em đỡ mệt ch�t n�o chưa?

N�ng nuốt vội miếng cơm, lắc đầu:

- Nhức đầu qu� anh ơi. Cả đ�m qua em c� chợp mắt được ch�t n�o đ�u.

- Người em đổ mồ h�i k�a. C� lẽ em bị sốt. Uống đỡ vi�n thuốc xem sao, nh�!

- Kh�ng sao đ�u anh. Em gắng được m�, để d�nh thuốc khi kh�c. Ng�y mai chủ nhật em tha hồ ngủ trễ.cc- Ừ! Chốc nữa l�n xe lửa em cứ tha hồ ngủ. Để anh thức xem chừng h�nh l� cho.

Hai vợ chồng đang chuyện tr� tương đắc th� bỗng anh c�ng an đứng tuổi đứng dậy hắt nguy�n ly nước tr� về ph�a ch�ng. Đ�i săng-đan của hai vợ chồng ướt đẫm nước. Vợ ch�ng tắc lưỡi:

- Ơ k�a!

Chuẩn nh�n xuống ch�n rồi đứng bật dậy quay sang ph�a 2 anh c�ng an, cao giọng:

- N�y đồng ch� c�ng an! Sao lại v� � hắt nước v�o người ch�ng t�i thế kia?

Như để ph�n bua, Chuẩn ch�a ch�n phải ra cho hắn thấy chiếc săng-đan ướt nhẹp. Anh c�ng an trẻ miệng hu�t s�o cứ như kh�ng c� chuyện g� xảy ra c�n tay c�ng an đứng tuổi hất mặt, giọng th�ch thức:

- Anh n�i t�i l�m g�?

- Th� đ�y th�i, anh hắt cả ly nước v�o người ch�ng t�i n�y.

Tay c�ng an tiến l�n một bước, chỉ tay v�o mặt Chuẩn:

- N�y n�y� l�o vừa vừa, anh đổ nước xuống ch�n rồi bảo t�i hắt nước v�o người anh l� thế n�o?

- C�i g�? Sao lại c� chuyện lạ thế n�y! Nhiệm vụ của đồng ch� l� giữ an ninh trật tự cho nh�n d�n m� lại cố � vu oan cho ch�ng t�i l� thế n�o. Đồng ch� phạm luật th� l�m sao bảo nh�n d�n giữ luật được?

Kh�ch qua đường nghe lớn tiếng đứng lại dăm ba người h�ng chuyện. Lại c� số người chờ xe bu�t hiếu kỳ đổ sang, cả đ�m người ở mấy h�ng qu�n lộ thi�n h�p vội t� b�n mọc t� m� chạy đến. Ban đầu chỉ đ�i người rỗi nghề t� m� dừng ch�n, nhưng chỉ mấy ph�t sau số người tăng dần v�y quanh Chuẩn v� hai t�n c�ng an. Thấy lớp người đứng v�ng trong v�ng ngo�i kh� đ�ng, t�n c�ng an đứng tuổi phất tay bảo anh c�ng an trẻ:

- Phải giữ thằng n�y lại.

Tức th� cả hai tiến tới giữ chặt lấy hai c�nh tay Chuẩn. T�n c�ng an đứng tuổi l�i ra chiếc c�ng số t�m mổ ngay v�o cổ tay ch�ng. Chuẩn h�t lớn:

- C�c anh l�m g� vậy? Sao lại bắt t�i? C�c anh v� l� hết sức.

Hắn r�t ngay khẩu s�ng lục, vung vẩy thị uy:

- C�m m�m lại. Đồ lắm mồm. Cứ về đến trạm l�m việc xem c�n đi�u nữa kh�ng cho biết.

Anh c�ng an trẻ chỉ ng�n tay v�o mặt ch�ng, bồi th�m:

- M�y l� t�n phản động, biết kh�ng? Chuy�n ph� rối trị an, cản trở ch�ng �ng l�m việc.

Nh�n chồng bị c�ng, vợ Chuẩn run l�n bần bật. C�i d�ng h�ng hổ của hai t�n c�ng an đ� l�m n�ng khiếp h�i, chưa kể đến khẩu s�ng lăm lăm trong tay, chỉ chờ nổ ngay một ph�t v�o đầu chồng. Sự việc xảy ra qu� nhanh, n�ng kh�ng biết xoay xở ra sao. Một sinh vi�n Mỹ-thuật vừa mới tốt nghiệp như n�ng chẳng mấy quen với cảnh chợ đời, nhất l� những vụ d�nh l�u đến c�ng an, lại c�n bị kh�p v�o tội phản động nữa th� kể như đ� tận số. C�i tội phản động đ�u phải đ�a; chết đến mấy đời chứ chẳng chơi, n�ng lẩm bẩm. Mặt t�i nhợt, nguời n�ng run rẩy như c�nh c�y cong gặp b�o. Cố gắng lắm, n�ng chỉ thều th�o được dăm ba chữ, m� phải đứng s�t mới nghe tiếng được tiếng mất:

- Xin� xin c�c� �ng� tha� tha cho nh�� t�i.

Cả hai t�n c�ng an l�i Chuẩn đi, ch�ng cố tr� lại, hai tay gh� chặt lấy chiếc ghế đ�, miệng la lớn như muốn ph�n trần với đ�m nh�n d�n đang đứng trố mắt nh�n. Chuyện k�u cứu với đ�m người đứng chung quanh l� chuyện kh�ng tưởng. Kh�ng ai d�m d�y dưa v�o việc của nh� nước, nhất l� việc bắt bớ của c�ng an. Hơn nữa, họ đ� nghe lo�ng tho�ng hai chữ �phản động� n�n c� cho v�ng cũng kh�ng ai d�m mở miệng khuy�n can. D�nh v�o kh�ng kh�o lại bị bắt v� c�i tội đồng l�a th� kh�ng biết đến bao giờ mới thấy mặt vợ con. Thấy kh�ng ai can thiệp, Chuẩn hốt hoảng thật sự:

- B�c đảng ơi! C�c anh mang t�i đi đ�u? Ch�ng t�i đang chờ xe lửa. V� t�i đ� mua rồi.

T�n c�ng an dứng tuổi trợn mắt:

- Im bố c�i miệng m�y lại đi. V� với lại kh�ng v�. M�y trễ t�u th� việc g� đến �ng.

Thấy Chuẩn cong người gh� chặt lấy th�nh ghế, hắn trở đầu s�ng, tay cầm lấy n�ng đập b�ng s�ng li�n hồi xuống b�n tay ch�ng. Đau qu�, ch�ng đ�nh thả tay ra. Mu b�n tay Chuẩn rướm m�u, sưng h�p thấy r�. Hai t�n c�ng an xốc n�ch Chuẩn đẩy ch�ng đi về ph�a trước. Thấy kh�ng c�n lối tho�t, Chuẩn ngo�y đầu lại h�t to dặn d� vợ:

- Em cứ đ�p xe lửa về nh�. Đừng chờ anh. Nếu chiều mai anh kh�ng về th� kiếm người bảo l�nh cho anh nh�.

Khu�n mặt r�n rụa nước mắt, n�ng gật đầu nh� nhẹ. Trước khi đi khuất ở d�y phố, Chuẩn c�n thấy vợ ch�ng đổ gập người xuống, hai b�n tay che hết mặt, nức nở.

Đến trạm c�ng an ga Hải-ph�ng, t�n c�ng an nhốt Chuẩn v�o một căn ph�ng nhỏ hẹp nằm ph�a sau trạm. Căn ph�ng ẩm thấp, m�i nước tiểu x�ng l�n nồng nặc. Căn ph�ng nhận �nh s�ng từ ph�a cửa sổ, c� chắn 6 thanh sắt cỡ hai ng�n tay. Cửa sổ nh�n ra một khoảng s�n sau, kh� rộng, cuối s�n đứng sừng sững v�i c�y th�ng reo vui trong gi�. Chuẩn nghe tiếng dao thớt đều đặn vọng l�n đ�u đ�. Chắc nh� bếp ở ph�a tr�n lầu, ch�ng nghĩ thầm.

Chuẩn gần như kiệt sức. Ch�ng nằm vật ra chiếc ch�ng tre k� ở g�c ph�ng. Sự việc xảy ra qu� đột ngột. Mới nửa tiếng đồng hồ trước đ�y, ch�ng c�n ngồi chuyện tr� với vợ chờ chuyến xe lửa trở ngược ra H�-nội, thế m� giờ đ�y vợ chồng mỗi người một ngả v� ch�ng bị bắt t� v� tội phản động. Chuẩn nhắm nghiền đ�i mắt. Nghĩ cho c�ng, ch�ng kh�ng c� g� phải sợ đ�m c�ng an du thủ du thực ở đ�y. Cơn �c mộng của lần cải c�ch ruộng đất đ� tan biến từ l�u. Thời kỳ đ�n �p nh�m văn nghệ sĩ tr� thức Giai phẩm Nh�n văn cũng đ� qua rồi. Đất nước đ� thống nhất cả mười năm nay, chẳng mấy khi ch�ng nghe những vụ c�ng an bắt bớ người tr�i ph�p. Th� đọc hai tờ b�o đảng Chuẩn c� thấy g� đ�u. To�n l� những tin thu hoạch vụ m�a đạt kế hoạch, hoặc sản lượng nh� nước tăng vượt chỉ ti�u. Cả nước đăng phấn khởi hồ hởi tiến l�n x� hội chủ nghĩa th� t�n dư của thời phong kiến tư bản như bệnh cửa quyền, tham � l�ng ph�, hống h�ch với nh�n d�n l�m sao sống s�t được dưới tr�o lưu tiến ho� của đảng. Chuẩn c�n l� một gi�o vi�n ch�nh ngạch tại Đại học H�-nội � thủ đ� của một nước d�n chủ cộng h�a � chưa bao giờ l�m một điều g� phi ph�p cả. Ch�ng lại giảng dạy về luật ph�p, giải th�ch luật dưới �nh s�ng cương lĩnh của đảng để gi�p nh�n d�n hiểu v� thi h�nh luật. Chương tr�nh giảng dạy của Chuẩn ở cấp đại học đ� đ�o tạo những luật sư, những vi�n �n s�t, những vị ch�nh thẩm ở to� �n; tất cả để củng cố một nền d�n chủ tự do c� luật ph�p ph�n minh hẳn h�i. Sở c�ng an cũng chỉ l� một c�ng cụ để gi�p nh�n d�n c� cơ hội thực hiện những hiểu biết về luật ph�p của nh� nước. Chuẩn c�n nhớ mới đ�y c� học tập một nghị quyết của đảng trong đ� phần mở đầu đ� nh�n nhận rằng mọi người đều b�nh đẳng trước ph�p luật. Nhưng điểm quan trọng vẫn l� ch�ng chẳng l�m g� sai tr�i cả. Đ�nh rằng �ph�p bất vị th�n� nhưng luật đặt ra chỉ để bảo vệ quyền lợi của nh�n d�n m� th�i; thế th� chẳng c� g� phải lo, ch�ng thầm nghĩ. Kh�ng chừng chốc nữa Chuẩn phải n�i r� cho mấy anh c�ng an biết ch�ng đang dạy luật ở Đại học H�-nội. Nằm mi�n man với những suy nghĩ, Chuẩn thiếp đi l�c n�o kh�ng biết.

M�i xế chiều, c� người đ�nh thức ch�ng dậy v� đưa l�n ph�ng hỏi cung ở lầu hai. Lầm lũi bước l�n cầu thang, Chuẩn đụng đầu với t�n c�ng an đứng tuổi bắt ch�ng l�c s�ng. Gặp Chuẩn, hắn đứng hẳn lại, đưa đ�i mắt ốc nhồi nh�n ch�ng, b�n tay xếp lại l�m th�nh khẩu s�ng, chĩa về ph�a ch�ng v� lảy c� tưởng tượng. Hắn ph� l�n cười rồi lững thững đi xuống thang. Thằng khốn nạn , ch�ng chưởi thầm trong miệng rồi tiếp tục lết cho hết mấy bực thang dẫn l�n lầu tr�n.

Ngồi trong ph�ng hỏi cung, Chuẩn ợ một tiếng r� to. Ch�ng vội đưa tay l�n che lấy miệng; c� lẽ thức ăn buổi s�ng kh�ng ti�u. Trước mặt Chuẩn, ph�a b�n kia chiếc b�n d�i, vi�n thủ trưởng c�ng an ngồi vẻ mặt nghi�m nghị, b�n cạnh lại c� một t�n c�ng an, khu�n mặt d�i ngoẵng như mặt lừa. Tr�n mặt b�n, Chuẩn thấy tấm b�a cứng, b�n trong thấp tho�ng c� xấp giấy; chắc chắn đ� l� hồ sơ về vụ bắt giữ ch�ng. Chuẩn kh�ng ngờ chỉ trong v�ng mấy tiếng đồng hồ, bọn c�ng an đ� viết xong cả chục tờ giấy về c�i chuyện con con hắt nước v�o ch�n vợ chồng ch�ng. Chuẩn băn khoăn tự hỏi kh�ng biết chữ nghĩa đ�u m� bọn n�y lại viết nhanh đến thế. Hay l� ch�ng n� đ� c� sẵn những chi tiết của đời ch�ng từ trước? Chuẩn lắc đầu xua đuổi ước đo�n ra khỏi t�m tr�. Hải-ph�ng c�ch H�-nội cả hơn trăm c�y số, l� nơi ch�ng sinh sống v� dạy học; đ�y lại l� lần đầu ti�n ch�ng đặt ch�n đến v�ng phố cảng th� kh�ng thể n�o ch�ng nắm được l� lịch của ch�ng.

T�n thủ trưởng đằng hắng để g�y sự ch� �. Người gầy đ�t như con mắm, đầu hắn h�i hơn nửa. Khu�n mặt hắn cứng, th�, vẻ lạnh l�ng. Bầu kh�ng kh� trong ph�ng vốn đ� ngột ngạt, nh�n n�t mặt của hắn ai cũng cảm thấy kh� thở hơn. Ch�ng tự hỏi kh�ng biết hắn c� bao giờ cười chưa? Hay l� c�i nghề c�ng an kh�ng cho ph�p hắn cười? Chuẩn ch� � đến đ�i mắt s�ng loang lo�ng nằm sắp đều dưới vầng tr�n rộng. Tr�ng hắn kh� th�ng minh, c�i th�ng minh quỷ quyệt của một nghề chuy�n bắt bớ v� tra tấn. Ch�ng r�ng m�nh nh� nhẹ. Kh�ng th�m nh�n Chuẩn, t�n thủ trưởng nh�n v�o tờ giấy in sẵn những lời hỏi cung căn bản do sở c�ng an soạn. B�n tr�i Chuẩn, một thanh ni�n chuy�n ghi lời khai ngồi y�n lặng, mắt nh�n đăm đăm về ph�a trước. Tấm b�a cứng kẹp xấp giấy v�ng v�ng nằm ngay ngắn tr�n đ�i, nghe t�n thủ trưởng đằng hắng, anh ta ngồi thẳng lưng, chiếc b�t nguy�n tử cầm hờ tr�n tay sẵn s�ng ghi mọi lời khai của ch�ng.

Tiếng t�n thủ trưởng vang l�n nghe r� v� sắc như lưỡi dao cạo:

-

-- (Hong_Ha@Bach_Dang.Com), December 12, 2004

Answers

Response to Truyện Ngắn : PHẢN ÐỘNG

- T�n?

- L� Chuẩn.

- Tuổi?

- Ba mươi bốn.

- Nghề nghiệp?

- Gi�o vi�n đại học.

- Đơn vị phục vụ?

- Đại học H�-nội, ph�n khoa Luật.

- T�nh trạng ch�nh trị?

- Đảng vi�n.

Hắn bỏ tờ giấy xuống, ngẩng mặt l�n, d�ng dạc từng tiếng một:

- Tội của anh l� tội ph� hoại. Mặc d� chưa g�y ra một hậu quả trầm trọng n�o cho nh�n d�n nhưng v� anh l� đảng vi�n n�n h�nh phạt cần phải gia tăng để l�m gương cho mọi người. Anh đ� g�y một ấn tượng kh�ng đẹp cho đảng v��

Chuẩn ngắt lời:

- Xin lỗi đồng ch�

- C�i g�?

- T�i kh�ng l�m g� sai tr�i cả. Nh�n vi�n của đồng ch� mới ch�nh l� kẻ ph� rối trị an. Ch�ng hắt nguy�n cả ly nước tr� n�ng xuống ch�n hai vợ chồng t�i. Đ�ng ra đồng ch� phải khiển tr�ch v� trừng phạt hai người đấy.

Hắn chồm người về ph�a trước, giọng đanh lại:

- Anh n�i thế c� bằng chứng g� kh�ng? Ai l�m chứng cho anh những điều anh vừa n�i. L�m sao t�i tin anh được?

Chuẩn ch�a mu b�n tay vẫn c�n sưng h�p ra, ph�n trần:

- Bằng chứng đ�y. Nh�n vi�n của đồng ch� d�ng b�ng s�ng đập sưng b�n tay t�i n�y.

- B�n tay sưng của anh đ�u thể chứng minh ch�n anh bị hắt nước tr�. Hai chuyện n�y kh�c nhau ho�n to�n. Chưa kể anh ng� bị dập tay ở đ�u kh�ng biết rồi lại vu oan cho ch�ng t�i. L�m sao biết được.

Nghe hắn b�nh thản đưa ra những luận cứ ngang ngược, Chuẩn hơi mất b�nh tĩnh:

- Nhưng đấy l� sự thật, thưa �ng! Hai nh�n vi�n của �ng phải xin lỗi t�i. C�i v� xe lửa đ� hết hạn, c�c �ng phải bồi thường; cả đ�i săng- đan nữa, lớp da tr�n mặt đ� bị ố v� nước tr�, c�c �ng cũng phải bồi thường cho t�i lu�n. Đừng nghĩ t�i phải run sợ trước những lời vu c�o của �ng. T�i l� gi�o vi�n trường luật, dạy cho sinh vi�n biết về luật lệ của nh� nước. Cho n�n, thưa �ng, t�i rất biết r� về luật. �ng cũng cần biết rằng, mỗi khi đặt ra luật mới, nh� nước phải hỏi � kiến ch�ng t�i. N�i thế để �ng biết rằng t�i gi�n tiếp đẻ ra luật, dạy cho mọi người biết luật v� t�n trọng luật ph�p ở x� hội n�y. Nếu cần, t�i sẽ đi với �ng l�n viện �n s�t, to� �n tối cao ở H�-nội để đối chất.

Chuẩn n�i một hơi d�i, đưa ra những sự thật về nghề nghiệp của ch�ng. Th�ng thường khi nghe đến những c�ng việc ch�ng đang l�m, ai cũng phải nhựợng bộ r�t lui. Trong qu� khứ, Chuẩn d�nh lại phần chủ động cũng nhờ v�o b�i diễn thuyết nho nhỏ như thế. T�n c�ng an mặt lừa xen v�o:

- Anh đừng hu�nh hoang lừa bịp ch�ng t�i. Loại phản động như anh ch�ng t�i hỏi cung kh�ng biết bao nhi�u lần. Ch�ng t�i c� đủ bằng chứng để buộc tội anh, anh biết kh�ng? Nh� anh l�m luật, dạy luật m� kh�ng biết giữ luật th� cũng mang tội phản động như thường.

G� l�i ra v�i tờ giấy từ tấm b�a cứng, đẩy nhẹ đến trước mặt ch�ng. Mới liếc sơ qua, Chuẩn kh�ng ngờ bọn c�ng an lại tr�o trở dựng đứng sự việc xảy ra l�c s�ng. Tờ giấy ghi r� ch�ng đứng qu�t th�o, sỉ vả c�ng an trước mặt nh�n d�n; đến khi được mời về trạm l�m việc ch�ng lại lớn tiếng chống cự. Một phụ nữ mở qu�n h�ng x�n kế b�n thấy r� sự việc v� c�n cả chục nh�n chứng kh�c đều c� một lời khai giống nhau về th�i độ của ch�ng. Đọc chưa hết tờ giấy, Chuẩn bỗng thấy đau quặn ở ph�a dưới bụng. Cơn đau đi dần l�n ph�a ngực v� ch�ng thở hắt ra một hơi d�i, miệng than kh�ng ra tiếng.

T�n thử trưởng �n cần:

- N�o, b�y giờ anh đ� biết tội của anh rồi. Mặc d� x�t về h�nh tội thật nghi�m trọng nhưng ch�ng t�i kh�ng trừng phạt anh qu� nghi�m khắc đ�u. B� lại, anh phải l�m giấy tự kiểm v� hứa l� kh�ng bao giờ ph� rối trị an nữa. T�m lại, được tha hay kh�ng tất cả đều tuỳ thuộc v�o th�i độ nhận thức lỗi lầm của anh.

Đến nước n�y th� Chuẩn kh�ng c�n giữ lễ với hắn nữa. Ch�ng h�t lớn:

- Đừng h�ng. T�i kh�ng viết g� hết, cho d� một chữ, anh hiểu chứ. T�i v� tội. T�i muốn anh phải viết một l� thư kể r� lại sự thật để t�i tr�nh với ph�ng l�m việc ở trường đại học, giải th�ch tại sao t�i kh�ng về kịp để dạy v�o s�ng thứ Hai.

Hai t�n c�ng an nh�n Chuẩn nhếch m�i cười khinh bỉ. T�n thủ trưởng h�t một hơi thuốc:

- Viết c�i g�? Muốn viết th� anh viết lấy. C�n chuyện anh v� tội, t�i n�i th�m cho anh biết, từ khi bộ c�ng an được th�nh lập để bảo vệ th�nh tr� x� hội chủ nghĩa đến nay, c� người n�o bị bắt m� kh�ng n�i l� v� tội. Trước anh đ� c� h�ng triệu người, sau anh cũng c� triệu triệu người với c�ng một luận điệu. Ch�ng t�i c�n lạ g� bọn phản động c�c anh.

Chuẩn vẫn khẳng định:

- T�i biết t�i v� tội, thế th�i. C�n chuyện những người kh�c t�i kh�ng cần biết.

Vẻ mặt t�n thủ trưởng k�nh kiệu, giọng chắc nịch:

- Tin t�i đi, n�i g� th� n�i trước sau g� anh cũng phải nghe lời ch�ng t�i l�m bản tự kiểm.

Để biểu lộ uy quyền qua lời n�i, hắn ngang nhi�n ph� một luồng hơi thuốc v�o mặt Chuẩn l�m ch�ng ho sặc sụa. Hắn vẫy tay ra hiệu, hai t�n g�c x�ng đến nốc n�ch Chuẩn l�n, l�i ra ngo�i. Ch�ng c�n cố n�i v�i, giọng tức giận:

- T�i sẽ b�o c�o l�n cấp th�nh phố. C�c anh sẽ phải trả lời về những chuyện vu khống trắng trợn n�y. T�i kh�ng ngờ c�c anh c�n d� man hơn bọn ph�t-x�t Nhật nữa.

Những tiếng sau c�ng của Chuẩn nhỏ, đứt qu�ng v� cơn tức d�ng l�n chặn thấy thanh quản. Qu� uất ức v� mệt mỏi, ch�ng kh�ng c�n đứng vững tr�n đ�i ch�n, hai t�n g�c phải d�u ch�ng đi. Đ�i ch�n k�o l� sền sệt tr�n s�n gỗ, bắt đầu h�nh tr�nh kết �n của một nạn nh�n như h�ng trăm ngh�n người trước đ�y bị gh�p v�o tội phản động.

Sẩm tối, t�n g�c n�m cho Chuẩn một g�i cơm trộn muối. Hạt cơm vừa đụng v�o đ� vữa ra n�t choẹt tr�n đầu ng�n tay cọng với m�i h�i của thứ gạo mốc l�m ch�ng kh�ng thể nhai nuốt nổi. Cơn sốt bắt đầu h�nh hạ Chuẩn; khoảng nửa tiếng người ch�ng n�ng bừng bừng rồi nửa tiếng lạnh đến run người. Ch�ng biết nỗi uất hận đ� đ�m v�o l� gan những nh�t dao ch� tử, khơi dậy bệnh vi�m gan cấp t�nh nguy hiểm. Kh�ng c� thuốc men để khống chế căn bệnh đang dấy l�n nổi lọan v� mấy lọ thuốc vi�m gan nằm trong c�i sắc tay vợ ch�ng giữ. Nếu kh�ng c� mấy t�n c�ng an s�ng nay, giờ n�y ch�ng đang ngồi trước TV, nh�m nhi ly tr� theo d�i mục tin tức buổi chiều. Ngồi b� gối c� đơn trong căn ph�ng chật hẹp h�i h�m, Chuẩn bỗng thấy thấm th�a hai chữ tự do. Sức khoẻ hiện tại của ch�ng cũng leo l�t như ngọn đ�n đỏ quạnh treo lơ lửng tr�n đầu giường chiếu tỏa �nh s�ng yếu ớt kh�ng đủ soi r� mặt người. Đ�m y�n tịnh. Chuẩn nghe những tiếng động vọng v�o qua c�i lỗ kho�t vu�ng vắn tr�n c�nh cửa để đưa thức ăn cho t�. Hai ba t�n c�ng an trực đang chơi b�i c�i v� ồn �o ở ph�ng kế b�n. Văng vẳng tiếng đ�n ắcco h�ng hắng vọng l�n từ g�c trạm; c� lẽ một t�n c�ng an đang tập chơi. Tr�n chiếc b�n gỗ nhỏ x�u, một tờ giấy v� c�y b�t nguy�n tử đang nh�n ch�ng tr�u chọc. T�n g�c đưa cho Chuẩn để ch�ng viết b�i tự kiểm. Chuẩn chợt nhớ một c�u n�i truyền khẩu trong giới nh� gi�o: khi một nh� tr� thức thảo luận với một tay bộ đội, c�ng biện minh c�ng thấy m�nh đuối l�.� Nghe buồn cười nhưng đ� l� sự thật n�o l�ng. Bạn b� ch�ng đ� dặn d�, tr� thức đi đ�i với tr� thức, đừng d�y dưa với bộ đội nhất l� c�ng an. Dưới mắt họ, đ�m tr� thức ch�ng m�nh chỉ l� một lũ ăn hại, kh�ng l�m n�n tr� trống g�. Chuẩn kh�ng mấy tin khi nghe lời b�n t�n. Ch�ng kh�ng tin v� ch�n l� ở đ�u vẫn l� ch�n l�, cho d� c�ng an hay bộ đội họ cũng l� luận dựa tr�n những nguy�n tắc căn bản chứ. B�y giờ ngồi ủ rũ trong căn ph�ng tối, hai tay c�o xới m�i t�c b� bết mồ h�i, Chuẩn mới thấy thấm th�a hết những kinh nghiệm thương đau của đồng nghiệp.

Chuẩn thấy chưa bao giờ đời ch�ng khốn nạn đến thế. Hai tay ch�ng xoa bụng th�nh những đường v�ng. N�i cho đ�ng, Chuẩn cảm thấy uất nghẹn hơn l� run sợ. Bị vu khống một chuyện kh�ng đ�u l�m trễ nải biết bao c�ng việc. Ch�ng nhớ đến b�i b�nh phẩm về luật giao thương m� ch�ng phải nộp cho tạp ch� cộng sản tuần tới, rồi cả chục cuốn s�ch ch�ng phải ngốn cho xong trước khi v�o học tr�nh đầu m�a Thu. Đang mải m� nghĩ, Chuẩn chợt nghe c� tiếng d�p lẹp xẹp đ�u đ� ở b�n ngo�i, ch�ng chạy vội đến chiếc lỗ vu�ng, gọi lớn tiếng:

- N�y, dồng ch� g�c� đồng ch� g�c.

Tiếng c�u nh�u vọng lại:

- Muốn g�?

- T�i muốn đồng ch� b�o cho cấp tr�n l� t�i bị đau nặng, vừa tim vừa vi�m gan đồng ch� ạ! Nếu kh�ng c� thuốc men g� chắc t�i kh�ng qua khỏi�

- Cấp tr�n kh�ng l�m việc cuối tuần. Anh cứ đợi đến s�ng thứ Hai rồi b�o c�o.

- C�i g�? Đồng ch� t�nh giữ t�i cả ng�y mai nữa sao?

- Tất nhi�n.

- Tất cả c�c anh phải chịu ho�n to�n tr�ch nhiệm những g� xảy ra cho sức khoẻ của t�i.

- Được rồi, cứ y�n tr�! Anh cứ ngủ qua đ�m l� khỏi bệnh liền.

Tiếng d�p lười biếng l� xa dần rồi mất hẳn. Ngồi một m�nh trong căn ph�ng s�ng lờ mờ, đầu �c Chuẩn đặc qu�nh kh�ng nghĩ th�m được một điều g�. C�i ch�ng tre cứng ngắc chứa đầy rệp. L�c trưa, mệt qu� thiếp đi n�n kh�ng để �, m�i đến khi thức dậy ch�ng mới thấy ngứa ng�y khắp người. V�n tay �o l�n thấy từng đốm đỏ sưng phồng, Chuẩn biết ngay l� rệp. Những con rệp đ�i nằm mai phục ở những ng� ng�ch ngửi được hơi người chui ra tấn c�ng tấm th�n tiều tuỵ của ch�ng. H�t m�u hả, cho ch�ng m�y l�y bệnh vi�m gan lu�n, Chuẩn nghiến răng rủa thầm.

C� một điều l�m Chuẩn ngạc nhi�n l� ch�ng kh�ng nhớ g� mấy người vợ mới cưới. Thật ra ch�ng lại th�ch th� khi ngủ ri�ng một m�nh; c� lẽ sau tuần trăng mật Chuẩn đ� mệt nho�i, hơn nữa sức khoẻ ch�ng đang ở giai đoạn phục hồi n�n rất cần tịnh dưỡng. Mệt qu� n�n Chuẩn nằm vật xuống ch�ng, mặc kệ cho mấy con rệp bắn r�o r�o b�m l�n th�n x�c ch�ng, tha hồ rỉa r�i. Trong cơn ngủ m� người Chuẩn gần như t� liệt nhưng khi vừa mở mắt tất cả những cảm gi�c đ�i, lạnh, ngứa ng�y đổ ập l�n người l�m ch�ng nằm lịm trong đau đớn. Căn bệnh vi�m gan chắc chắn đang chờ ch�ng đ�u đ� sẵn s�ng nhảy xổ ra chụp lấy l� gan chai cứng, băm n�t ra từng mảnh.

Buổi s�ng chủ nhật, nh�n ra s�n sau y�n ắng, Chuẩn bỗng thấy l�ng quạnh hiu hơn bao giờ. �nh nắng yếu ớt mặt trời buổi ban mai đổ tr�n tr�n h�ng c�y th�ng. Một v�i con chim sẻ nhảy chuyền tr�n đất, thỉnh thoảng thấy được mồi dừng lại mổ mổ rồi ngửa cổ nuốt tr�i. Hai tay nắm chặt lấy song sắt, Chuẩn h�t v�o một hơi d�i đầy buồng phổi. Thoang thoảng m�i thịt nướng quyện trong kh�ng kh�, Chuẩn cảm thấy ruột gan cồn c�o. Nước miếng ứa ra đầy miệng, ch�ng nuốt xuống bao tử đ�nh ực. Đ� một ng�y trời ch�ng kh�ng c� t� g� v�o bụng. Ch�ng mơ ước một đĩa cơm, một t� b�n, hoặc một miếng thịt dai như giẻ r�ch m� ch�ng nhai m�i mới n�t ng�y h�m qua. Trong khi sự th�m muốn dằn vặt từng thớ thịt, k�ch th�ch thần kinh, �c tưởng tượng những g� c� thể nghĩ đến th� ch�ng chợt nhớ đến c�u n�i của một danh nh�n: nếu kh�ng thay đổi được ho�n cảnh th� n�n chấp nhận n� . Nhắm mắt lại, Chuẩn h�t thở đều đặn v� ch�ng bỗng thấy t�m hồn thư th�i hơn bao giờ.

Vừa đuổi được c�i đ�i ra khỏi t�m tr�, Chuẩn lại nhớ đến căn bệnh hiểm ngh�o. Ch�ng cố giữ l�ng b�nh thản, kh�ng th�m nghĩ đến những con vi tr�ng đang đục kho�t l� gan. Vậy m� kh�ng được. Cơn sốt h�nh hạ Chuẩn từ h�m qua bắt ch�ng phải nghĩ đến lần nằm liệt giường su�t chết. Chuẩn biết l� gan trong người đang sưng tấy l�n, trương nước v� kh�ng thuốc men g� cả hơn một ng�y trời. Cả ng�y, nằm nhiều hơn l� ngồi, Chuẩn gần như lịm đi trong cơn đau đớn. T�m tr� ch�ng chập chờn, kh�ng x�c định được thời gian v� kh�ng gian. Cả hai c�i đ�i v� đau đẩy Chuẩn v�o một v�ng b�ng tối đen qu�nh, d�y đặc như lần ch�m dưới đ�y s�ng v� bị chuột r�t. C� l�c ch�ng cảm thấy th�n thể nhẹ t�nh, chơi vơi bay l�n cao, lơ lửng ở v�ng trời đ� thật l�u. Đ�i l�c tỉnh lại, nhớ đến hai t�n c�ng an, Chuẩn lại nghiến răng chưởi rủa. Cũng may, ng�y chủ nhật kh�ng ai để � đến t�, hơn nữa người qu� yếu n�n tiếng chưởi của Chuẩn chỉ lầm bầm trong cuống họng n�n chẳng ai nghe. Chuẩn thề với l�ng m�nh l� khi ra khỏi đ�y, ch�ng sẽ viết một b�i kể r� những tho�i ho� trong guồng m�y c�ng an, sự ức hiếp d�n l�nh v� t�nh quan li�u cửa quyền của những kẻ nắm trong tay quyền lực c�ch mạng.

Đ�m về. Chuẩn biết được l� do luồng �nh s�ng từ khung cửa sổ tắt lịm khi tỉnh dậy. Căn ph�ng tối đen như hũ n�t. Ch�ng nghĩ giờ n�y trường đại học đ� biết tin v� chắc chắn họ sẽ gửi người xuống để bảo l�nh ch�ng tho�t khỏi nơi đ�y. Như thế, ch�ng cần phải ki�n nhẫn chờ c�ng lắm l� ng�y mai, đại diện của trường sẽ đến n�i chuyện với t�n thủ trưởng. Khi đ�, ch�ng c� thả ra ch�ng cũng bắt phải xin lỗi � bằng giấy trắng mực đen chứ kh�ng phải n�i miệng qua loa � rồi mới ung dung rời khỏi chốn thổ tả n�y. Ti�n sư cả l� ch�ng n� , Chuẩn lại nghiến răng chưởi rủa. Ch�ng thề sẽ kh�ng bao giờ đặt ch�n đến c�i th�nh phố khốn nạn n�y nữa.

-- (Hong_Ha@Bach_Dang.Com), December 12, 2004.

Response to Truyện Ngắn : PHẢN ÐỘNG

Khi Chuẩn thức dậy v�o buổi s�ng thứ Hai, luồng �nh s�ng từ khung cửa đ� soi chiếu r� căn ph�ng. Định ngồi dậy, Chuẩn chợt nghe lo�ng tho�ng c� tiếng người đ�n �ng r�n đau đớn; h�nh như từ ph�a s�n sau. Ng�p một hơi d�i, ch�ng lồm cồm b� dậy, mon men đến c�nh cửa nh�n ra ngo�i. Ngay giữa s�n, một người đ�n �ng bị tr�i th�c k� v�o th�n c�y th�ng, hai tay bị c�ng ph�a sau giống như �m ngược th�n c�y. Hắn quằn quại, d�y dụa, miệng la h�t kh�ng ngớt nhưng chẳng thấy t�n c�ng an n�o l�n tiếng. Ch�ng dụi mắt nh�n cho kỹ, d�ng người đ�n �ng c� vẻ quen quen.

Qu� yếu, hai tay Chuẩn b�m chặt lấy song sắt để giữ th�n h�nh đứng cho vững. Chuẩn lắc lắc đầu cho thật tỉnh rồi dụi mắt lần nữa v� ch�ng chợt nhận ra người đ�n �ng. Đ�ng n� rồi, Pha đ�y m�, một sinh vi�n vừa mới tốt nghiệp ph�n khoa Luật, đại học H�-nội. Hai năm trước, Chuẩn c� dạy một lớp chủ nghĩa duy vật biện chứng m� Pha ghi danh theo học. Thời gian tr�i qua mau ch�ng, ch�ng chỉ c�n nhớ m�i mại khu�n mặt. Kh�ng hiểu Pha l�m g� n�n tội m� bị h�nh hạ dở sống dở chết thế?

V� Chuẩn chợt hiểu ra Pha đến đ�y chỉ v� chuyện của ch�ng chứ kh�ng g� kh�c! B�c đảng ơi, con vợ m�nh dại qu�! Thật đ�ng l� con mọt s�ch, cả ng�y chỉ biết v�i đầu v�o s�ch vở, đến khi đụng chuyện kh�ng biết phải xoay xở thế n�o cho xong! Ch�ng cứ nghĩ vợ m�nh đủ kh�n ngoan đi b�o c�o với nh�n vi�n an ninh của trường để gửi đồng ch� b� thư đến hoặc t�m những người c� thế lực chứ đời thuở n�o lại đi nhờ thằng Pha th� n�n cơm ch�o g�. Đ�ng l� thứ đ�n b� v� dụng! Thằng Pha c� giữ chức vụ n�o trong đảng đ�u. N� mới tấp tểnh đi tập sự, nghe đ�u l�m việc ở một văn ph�ng luật sư chỉ c� v�i ba mống, l�m c�i nghề trinh th�m tư chuy�n theo d�i những thằng chồng ngoại t�nh vụng trộm, chụp h�nh lấy bằng cớ cho c�c b� vợ mang ra to� đ�i ly dị chia của. G� qu� ăn quẩn cối xay th� l�m sao ăn n�i lại mấy thằng c�ng an đầu tr�u mặt ngựa ở c�i đất Hải-ph�ng mất dạy n�y được. Nghĩ đến đ�, Chuẩn cảm thấy ch�ng mặt, muốn mửa thốc th�o hết những g� nằm bụng. Bao tử trống rỗng từ h�m qua n�n chẳng c� g� để n�n �i v� Chuẩn bỗng thấy đau nh�i ở ph�a dưới bụng.

Kh�ng biết c� n�n gọi Pha cho biết m�nh đang bị giam ở trong ph�ng kh�ng? Chuẩn nghĩ kh�ng n�n v� ch�ng c� biết ất gi�p việc g� xảy ra cho Pha đ�u. C� thể n� giở l� lẽ c�i nhau với bọn c�ng an n�n mới ra n�ng nỗi. Nghĩ cho c�ng, n� đi cũng v� l�ng tốt thầy tr� với nhau chứ dại g� m� một th�n một m�nh leo l�n xe lửa xuống đ�y để chuốc lấy cực h�nh. Chuẩn nghĩ ch�ng phải cứu n� ra bằng bất cứ gi� n�o. Nhưng cứu thế n�o đ�y? Th�n ch�ng c�n lo chưa xong th� n�i đến cứu ai!

Trời nắng chang chang. �nh nắng loang lo�ng của buổi trưa h� đổ tr�n l�n mặt s�n, hắt v�o khung cửa sổ từng vạt lửa l�m Chuẩn r�t cả da mặt. Ch�ng phải lấy tay che mắt cho bớt ch�i nhưng cũng chỉ thấy lờ mờ. Hơi n�ng hừng hực phun l�n từ mặt đất, Chuẩn thấy luồng hơi m�u tim t�m lung linh chung quanh chỗ Pha bị tr�i. Ch�ng biết chẳng c�n bao l�u nữa Pha sẽ bị chết n�ng. Khi nghe t�n g�c lục đục đẩy b�t cơm qua lỗ vu�ng, ch�ng chạy vội lại hỏi:

- N�y anh, cho t�i hỏi thăm. C�i anh bị tr�i ở gốc c�y th�ng bị tội g� vậy?

- �! Thằng phản động. N� d�m gọi thủ trưởng ch�ng t�i l� đồ thổ phỉ. Thằng l�o qu�! Tướng mất dạy như n� m� d�m xưng l� luật sư. Sức lực bao nhi�u m� d�m bẻ c�y chống trời .

C�u trả lời của t�n g�c c� đến ba lần �d�m�. Kể ra thằng Pha liều thật. Ở trong hang h�m m� d�m chưởi h�m th� phải n�i l� gan. Tay tr� thức �phản động� n�y chơi được. Dạy được một thằng học tr� như thế kể cũng kh�ng uổng c�ng. Đang vui vui nghĩ đến n�t mặt của t�n thủ trưởng khi bị chưởi thẳng v�o mặt th� Chuẩn nghe tiếng la đau đớn từ s�n sau. Ch�ng nhảy xổ lại ph�a cửa sổ. Một t�n c�ng an vai u thịt bắp đứng trước mặt Pha, dưới ch�n l� một s� nước. Chuẩn nhận ra ngay thằng c�ng an trẻ măng bắt ch�ng ở ga xe lửa hai ng�y trước. Hắn xuống tấn, khuỳnh ch�n lấy thế rồi vung tay đấm v�o mũi Pha. Quả đấm bắn đi cọng với c�i sức của một t�n khu�n v�c c�ng gia tăng trọng lượng của c� đấm, Chuẩn r�ng m�nh nghĩ đến mũi Pha bị l�n ngược v�o trong. Ch�ng c� cảm gi�c sống mũi của Pha vỡ vụn ra từng mảnh. Đồ h�n nh�t, Chuẩn rủa thầm. T�n c�ng an lại đưa tay l�n, b�n tay chuối nắn xo� rộng, ngưng trong kh�ng kh� v�i gi�y để lấy đ�, rồi hắn vả một c�i như trời gi�ng từ phải sang tr�i, v� quật ngược trở lại. B�n tay x� gi� ph�ng vun v�t từ tr�n cao xuống, đập v�o th�i dương đẩy đầu Pha nghi�ng hẳn qua một b�n; chưa kịp y�n vị th� bị xoay ngược lại v� c� rờ-ve. Pha r� l�n đau đớn, người oằn đi, mềm rũ như sợi b�n. Th�n h�nh Pha đổ ập về ph�a trước, may nhờ hai c�nh tay bị tr�i ngước v�o gốc c�y giữ cho người kh�ng ng� xo�i tr�n đất. Bị c� đấm, m�u mũi chảy r�ng r�ng, b�y giờ lại bị hai c�i t�t nẩy lửa, Pha thổ ra một nh�m m�u. T�n c�ng an hắt nguy�n s� nước v�o mặt, miệng cười h� hố:

- Kh�ng chết liền đ�u nghe con. S� nước giữ cho m�y khỏi bị chết ch�y. Độ nửa giờ nữa, �ng lại ra tẩn cho m�y một trận rồi thưởng cho s� nước.

Chuẩn r�ng m�nh, yếu ớt cỡ ch�ng đứng ngo�i s�n chừng tiếng đồng hồ chắc đi lu�n, chưa n�i đến c� đấm với hai c�i t�t vẹo cả người. B�c đảng ơi, sao ch�ng n� �c qu� sức! Ch�ng thấy đ�i mắt Pha nhắm nghiền, h�m răng nghiến chặt cố giữ đừng phun th�m một lời chưởi rủa n�o. Khu�n mặt Pha m�o m�, biểu hiện sự giằng co giữa l�ng th� hận th�i th�c Pha chưởi đổng l�n cho đỡ tức nhưng đồng thời nỗi đau đớn về th�n x�c thuyết phục ch�ng kh�ng n�n chọc giận ch�ng nữa. Pha cố ngửa mặt l�n, thều th�o:

- Xin� cho t�i� đi giải (tiểu).

T�n c�ng an cười hềnh hệch:

- Giải mẹ n� trong quần đi, tiếc g� nữa.

Nắm lấy thanh sắt, hai tay Chuẩn trắng bệch, nổi r� g�n xanh. Ch�ng cắn răng cố nuốt tr�i sự phẫn nộ. Hơn ai hết, Chuẩn biết ch�ng phải cứu Pha ngay bằng mọi c�ch. Thằng c�ng an đồ tể bước ra s�n lần nữa th� Pha chắc phải chết với n�. Trước khi trở v�o, hắn quay nh�n về ph�a cửa sổ ph�ng giam - chỗ ch�ng đứng - hếch hếch cằm d�ng điệu th�ch thức. Chuẩn nh�n thấy b�n tay hắn đặt hờ l�n b� s�ng mạ kền lấp l�nh �nh nắng treo ở b�n h�ng, như sẵn s�ng r�t ra đẩy một vi�n v�o đầu những thằng �phản động� như ch�ng v� Pha.

Chuẩn đang suy t�nh c�ch để cứu Pha th� cửa ph�ng giam bật mở. T�n g�c vẫy tay ra hiệu ch�ng bước ra khỏi ph�ng. Hắn dẫn Chuẩn l�n lầu, đẩy ch�ng v�o ph�ng hỏi cung ng�y h�m kia. Cũng t�n thủ trưởng, cũng thằng c�ng an mặt lừa, chỉ kh�c l� anh ghi ch�p lời khai ngồi kế b�n nhưng lại kh�ng c� giấy b�t trong tay. T�n thủ trưởng vồn v�:

- �! Anh đ�y rồi. Ngồi xuống rồi ch�ng ta l�m việc.

Chuẩn ngồi xuống. B�n tay phe phẩy chiếc quạt nan, hắn trầm giọng:

- Chắc anh thấy thằng luật sư của anh rồi chứ g�? N� c�n trẻ n�n kh�ng biết ph�p tắc lịch sự g� cả. Ch�ng t�i phải dạy cho n� một b�i học về c�ch đối xử, thế th�i. Mong anh kh�ng lấy g� l�m phiền.

- �ng c� biết bắt v� đ�nh người như thế l� tr�i ph�p nh� nước kh�ng? �ng kh�ng nghĩ l� sự việc sẽ bị phanh phui tr�n mặt b�o �?

T�n thủ trưởng tắc lưỡi, lắc lắc đầu như ngầm bảo Chuẩn sao qu� ng�y thơ:

- B�o n�o? Anh cho t�i biết b�o n�o sẽ đăng chuyện c�ng an đ�nh người. Anh l� đảng vi�n m� sao kh�ng thấu triệt nguy�n tắc v� đường lối của đảng g� hết vậy. N�i cho anh biết nh�, chuyện xấu th� phải dấu đi chứ, đ�ng kh�ng n�o? Thanh danh của đảng mới tr�n hết. Kh�ng chừng anh phải khuy�n thằng luật sư của anh đừng n�i xấu đảng thế. N�i xấu đảng l� n�i xấu anh đấy, hiểu chưa n�o?

Chuẩn ngẩn người ra nghe t�n thủ trưởng n�i toạc m�ng heo những g� hắn nghĩ trong đầu. Kh�ng hiểu hắn học ở đ�u c�i lối ngụy biện lộng quyền đến vậy. Cũng với một giọng đều đều, hắn nhếch m�i cười nham hiểm:

- Th�i, anh n�n nh�n nhận tội lỗi của anh đi. C� lỗi th� sửa, chả sao cả.

- Nếu t�i kh�ng nhận th� sao?

Hắn quay mặt đi, giọng trở n�n sắc lẻm:

- Th� thằng luật sư của anh sẽ đứng ngo�i nắng cho đến chết chứ sao.

Chuẩn thở dốc. Ch�ng biết hắn n�i thật. Pha sẽ kh�ng đợi l�u đ�chết ch�y, chỉ cần thằng c�ng an trẻ bước ra s�n sau lần nữa, vung tay đấm v�i quả th� mặt mũi Pha sẽ n�t bấy. L�c đ�, c� được tha th� với khu�n mặt bầy nhầy như thế Pha cũng kh� l�m lại cuộc đời v� ch�ng sẽ �n hận m�i kh�n ngu�i. Đột nhi�n mắt Chuẩn hoa l�n, tai � đi v� cơn đau dốc đ�m thẳng từ bụng ngược l�n đến đỉnh đầu. Đầu �c nhức buốt kh�ng thể tả, ch�ng cảm thấy buồn n�n, cho�ng v�ng m� nếu hai tay kh�ng giữ chặt lấy th�nh ghế c� lẽ Chuẩn đổ gập người xuống mặt b�n. Chuẩn biết ngay bệnh vi�m gan đ� trở lại. Triệu chứng giống in hệt ba th�ng trước, khi ch�ng bị đau quặn dưới bụng từng cơn, đầu �c l�ng b�ng như muốn nổ tung v� b�c sĩ cho biết đ� l� bệnh vi�m gan cấp t�nh. Sự phẫn nộ d�ng chẹn ngang cuống họng l�m cả v�ng ngực n�ng bừng bừng. Cổ họng Chuẩn kh� v� đắng ngh�t. Giọng t�n thủ trưởng ngọt ng�o:

- T�i biết anh yếu, cần chạy chữa thuốc men n�n chuẩn bị cho anh mọi chuyện. Đ�y nh�, bản tự kiểm t�i đ� viết sẵn, anh chỉ việc k� v�o l� xong chuyện.

Chuẩn cắn răng vừa nhịn đau vừa g�m cơn tức giận:

- Đưa t�i xem qua đ�.

Nhếch m�i cười đắc thắng, t�n c�ng an mặt lừa đẩy tới trước mặt ch�ng tờ giấy; tr�n c� c� h�ng chữ: �T�i k� t�n dưới đ�y x�c nhận v�o ng�y 13/7 t�i đ� ph� rối trật tự tại nh� ga v� t�i cũng kh�ng nghe lời khuyến c�o của c�ng an giữ an ninh tại đ�, rồi cũng chống cự lại khi được mời về trạm l�m việc. T�i ho�n to�n chịu tr�ch nhiệm về h�nh vi của t�i. T�i bị tạm giam tại trạm c�ng an nh� ga v� sau hai ng�y tự kiểm thảo t�i đ� nhận ra h�nh vi phản động của t�i, ho�n to�n b�u xấu thanh danh đảng v� nh� nước. Từ b�y giờ về sau, t�i hứa tự gi�o dục bản th�n v� phấn đấu kh�ng bao giờ ph� rối trật tự tr�n đường phố nữa.�

Chuẩn kh�ng ngờ bọn ch�ng c� thể vu khống trắng trợn v� trơ trẽn đến thế. Nh�n n�t b�t nghuệch ngoạc như mới tập viết v� lối h�nh văn bậc tiểu học của bọn thổ phỉ, ch�ng chỉ muốn vo tờ giấy n�m v�o mặt thằng c�ng an mặt lừa, chưởi đổng thằng thủ trưởng rồi muốn ra sao th� ra. Nhưng khi nghĩ đến sinh mạng chỉ m�nh treo chu�ng của Pha, Chuẩn đ�nh dấu dịu:

- Nếu t�i k�, anh chịu thả t�i v� luật sư của t�i kh�ng?

Hắn nhịp nhịp ng�n tay l�n tấm b�a cứng đựng hồ sơ phản động của ch�ng, giọng bằng l�ng:

- Dĩ nhi�n, t�i giữ c�c anh lại l�m g�.

Kh�ng n�i th�m một lời, Chuẩn nghiến răng k� t�n v�o chỗ để trống, ch�ng c�n phải điềm chỉ (in v�n ng�n tay l�n giấy) ngay b�n cạnh. Cả hai t�n c�ng an đứng l�n, n�t mặt rạng rỡ hơn bao giờ. Lần đầu ti�n, Chuẩn thấy t�n thủ trưởng cười thoả m�n:

- Thế l� xong, anh thấy kh�ng! C�c anh c� quyền ra đi.

Ch�ng kh�ng đủ sức đứng l�n. Một khi bệnh vi�m gan trở mặt ho�nh h�nh, bệnh nh�n kh�ng đi, kh�ng đứng, kh�ng ăn, kh�ng ngủ, chỉ c�n nằm một chỗ hy vọng thuốc men gi�p m�nh đ�nh bại đ�m vi tr�ng d� man. Bằng một cố gắng c�ng cực, ch�ng đ� tay v�o th�nh ghế đứng l�n. Chuẩn l� bước ch�n xuống nh� dưới, lết ra s�n sau để gặp Pha. Tim đập dồn dập, lồng ngực Chuẩn n�ng r�t như một quả bom sửa soạn nổ tung. Chuẩn bỗng th�m c� một quả bom, một k� thuốc nổ, hay một loại chất c�ng ph� n�o đ� đủ trọng lượng để ch�ng san bằng b�nh địa c�i trạm c�ng an chứa to�n những con vật trong h�nh d�ng người. Chuẩn sẽ l�m kh�ng một ch�t lưỡng lự, suy t�nh. Nhưng ch�ng chỉ ước thế th�i, l�m g� c� bom hay thuốc nổ trong tay để nổ. L�c cơn đau ở bụng đ�nh thốc l�n �c một lần nữa, Chuẩn chợt bắt được một tia s�ng vừa lo� l�n trong tr�. Ch�ng lẩm bẩm gật g� v� khi h�nh dung được hậu quả c� thể xảy ra, Chuẩn nghiến răng rủa thầm: ti�n sư ch�ng m�y, kh�ng giết được c�ch n�y tao sẽ giết ch�ng m�y c�ch kh�c.

Ra đến s�n, Chuẩn cắn răng giữ mối cảm x�c kh�ng bật ra th�nh lời khi nh�n th�n h�nh t�n tạ của Pha. Thật kh�ng c�n h�nh tượng con người nữa. Ch�ng chỉ biết đưa tay bụm lấy miệng cố nuốt tiếng chưởi rủa xuống tận đ�y l�ng. Khu�n mặt Pha m�o m�, sưng vếu, bầm dập. Mộr sợi m�u nằm vắt vẻo ngang nh�n trung nh�n như con đỉa chết kh�. Ch�ng đặt nhẹ tay l�n vai người học tr�:

- Đau qu� hả anh? Xin lỗi để bọn ch�ng tra tấn anh nhưng t�i cũng chẳng biết l�m g� hơn.

Chuẩn ph�n trần với Pha, người học tr� hết l�ng v� thầy. Pha ngước l�n, n�t mặt nhăn lại v� đau đớn:

- Em� biết. L�m sao n�i với hạng người man di mọi rợ như ch�ng được.

B�n tay run run, Pha phủi những cọng th�ng c�n b�m tr�n �o, vuốt lại cho ngay ngắn. Nước c�n nhỏ long tong từ gấu quần, kh�ng biết nước do thằng c�ng an tạt l�n người hay nước tiểu nữa. Chuẩn đỡ lấy người Pha:

- Th�i ch�ng ta đi.

Vừa bước ra khỏi trạm c�ng an, Chuẩn thấy ngay xe b�n nước tr� rong b�n kia đường. Cả hai d�u nhau bước qua đường, tiến v�o qu�n. Ngồi phịch xuống ghế, Chuẩn gọi hai b�t tr� v� m�c t�i trả tiền. Chưa đ� kh�t, ch�ng gọi th�m hai b�t nữa. Tỉnh tỉnh đ�i ch�t, cả hai đứng l�n đi về ph�a nh� ga mua v� về H�-nội. Vừa đi được khoảng 50 m�t, Chuẩn lại thấy một qu�n lộ thi�n v� ch�ng rủ Pha tạt v�o. Người học tr� gật đầu, n�i th�m:

- Thầy đừng lo cho em. Cứ để em tự nhi�n.

- Kh�ng, t�i muốn anh ăn với t�i. Chẳng mấy khi c�ng nhau mắc nạn thế n�y.

Chuẩn gọi hai t� b�n. H�nh như bị cơn đ�i kh�t h�nh hạ hơn hai ng�y n�n nh�n thứ g� Chuẩn cũng th�m, cũng muốn ăn. C� điều lạ, Chuẩn kh�ng ăn hết t�, độ lưng lưng rồi bỏ. Chuẩn dẫn người học tr� đi ngược trở lại, gh� cho hết mọi h�ng qu�n, sạp ăn lộ thi�n, xe đẩy b�n rong chung quanh trạm c�ng an. Chuẩn gọi b�n mọc, phở, b�n ri�u, b�n thang, b�n thịt heo�, l�c n�o cũng hai t� một cho ch�ng v� một cho Pha. Lần n�o cũng thế, ch�ng chỉ ăn được một nửa rồi bỏ dở. Bước ra khỏi qu�n thứ ba th� bụng Pha căng phồng, ch�ng xua tay từ chối. Chuẩn bắt Pha cứ đi theo ch�ng, kh�ng ăn nhưng lại ngồi chờ. Đến qu�n thứ s�u, Chuẩn chỉ nh�m nhấm qua loa chứ kh�ng c�n bụng dạ để chứa nữa. Pha thắc mắc kh�ng hiểu sao thầy m�nh bỏ cả t� b�n phung ph� qu�, m� đ�i th� cứ ngồi một chỗ ăn cho thoả th�ch chứ sao đi từ h�ng n�y đến qu�n kh�c mỏi cả ch�n.

Ở qu�n n�o cũng thế, Chuẩn vừa ăn vừa lầm bầm, giết hết bọn m�y mới hả giận, đồ s�c vật. Pha nh�n người thầy kh� hiểu. Khu�n mặt Chuẩn đanh lại, �nh mắt lo� l�n đầy vẻ b� mật. Lần đầu ti�n, Pha thấy khu�n mặt của người thầy cũ ho�n to�n xa lạ.

Độ th�ng sau, c� hơn 800 người ở Hải-ph�ng được ghi nhận mắc bệnh vi�m gan cấp t�nh. Bệnh viện kh�ng đủ giường nằm n�n b�c sĩ chỉ cho thuốc về nh� uống cầm chừng. Đa số những người vướng bệnh đều bu�n b�n ăn uống ở những qu�n h�ng rong chung quanh trạm c�ng an. Mới hơn tuần, đ� c� 6 người chết gồm 2 trẻ em v� 4 người lớn, trong đ� c� t�n c�ng an đứng tuổi chuy�n ăn quỵt h�ng qu�n của nh�n d�n từ nhiều năm nay.

Chẳng một ai biết cơn dịch vi�m gan cấp t�nh ph�t xuất từ đ�u!

--------------------------------------------------------------------- -----------

Nguy�n t�c: SABOTEUR HA JIN

(tr�ch từ Antioch Review)

-- (Hong_Ha@Bach_Dang.Com), December 12, 2004.